Python Programming/Classes

ส่วนนี้ลอกมาจาก การโปรแกรมเชิงวัตถุในไพทอน ของ จิตรทัศน์ ฝักเจริญผล

ภาษา Python รองรับการโปรแกรมเชิงวัตถุในรูปแบบที่ค่อนข้างจำกัด ยกตัวอย่างเช่น ภาษาไม่มีกระบวนการจัดการซ่อนข้อมูลที่สมบูรณ์นัก อย่างไรก็ตามเนื่องจากภาษา Python เป็นภาษาเชิงพลวัติทำให้เราได้ความคล่องตัวหลาย ๆ อย่างกลับมาแทน ในส่วนนี้เราจะได้ศึกษาเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าว

เราสามารถประกาศคลาส Dog พร้อมด้วยเมท็อด bark ได้ดังนี้

>>> class Dog:
...     def bark(self):
...         print "Box box"

เราสร้าง object ของคลาส Dog โดยเรียก

>>> dang = Dog()

เมื่อเราสั่ง dang.bark() เราจะเห็นสตริง Box box ถูกพิมพ์ออกมา

>>> dang.bark()
Box box

วัตถุของเราสามารถมีคุณลักษณะ (attribute) ได้ โดย attribute ในภาษาไพทอนจะมีลักษณะคล้าย public field ของภาษา C หรือ Java เราสามารถสั่ง

>>> dang.age = 100

เพื่อกำหนดค่าให้กับคุณลักษณะ age ของวัตถุ dang ได้

สังเกตว่าเรา ไม่จำเป็น ต้องประกาศไว้ล่วงหน้าว่าวัตถุของคลาส Dog จะมีคุณลักษณะใดบ้าง อย่างไรก็ตามถ้าเราเรียกใช้คุณสมบัติที่ไม่เคยประกาศมาก่อนจะเกิดข้อผิดพลาดขึ้น เช่น

>>> dang.speed
Traceback (most recent call last):
  File "<stdin>", line 1, in <module>
AttributeError: Dog instance has no attribute 'speed'

สังเกตเมท็อด bark ในเมท็อดดังกล่าวมีการระบุอาร์กิวเมนต์ self ที่ไม่ได้เรียกใช้เอาไว้ อาร์กิวเมนต์ดังกล่าวจะอ้างถึงวัตถุที่เรียกใช้เมท็อดดังกล่าวอยู่ ยกตัวอย่างเช่น เมื่อเราสั่ง d.bark() อาร์กิวเมนต์ self จะอ้างไปยังวัตถุ d ให้อัตโนมัติ

ดังนั้นเราสามารถอ้างถึงคุณลักษณะของวัตถุผ่านทางอาร์กิวเมนท์นี้ ยกตัวอย่างเช่น เราสามารถเขียนเมท็อด say_age ซึ่งพิมพ์อายุของวัตถุคลาส Dog ได้เป็น

    def say_hello(self):
        print 'Hello, I am', self.age, 'years old.'

อย่างไรก็ตาม ถ้าวัตถุนั้นไม่มีคุณลักษณะ age เมท็อดดังกล่าวจะสร้างความผิดพลาดเมื่อทำงาน เราสามารถกำหนดให้มีการระบุค่าเริ่มต้นของวัตถุในคลาสได้เมื่อสร้างวัตถุ ขึ้น โดยเขียนเมท็อด __init__ พิจารณาตัวอย่างคลาส Dog ที่สมบูรณ์ขึ้นด้านล่างนี้

>>> class Dog:
...     def __init__(self,name,age):
...         self.name = name
...         self.age = age
...     def say_hello(self):
...         print 'Hello, my name is', self.name
...     def say_age(self):
...         print 'I am', self.age, 'years old'

ตัวอย่างการใช้งานเช่น

>>> d = Dog('dang',3)
>>> d.say_hello()
Hello, my name is dang
>>> e = Dog('dum',4)
>>> e.say_age()
I am 4 years old

ในการเรียกเมท็อด เรายังสามารถเรียกในลักษณะนี้ได้ด้วย (เรียกเมท็อดโดยตรงจากคลาส และผ่านค่า self ให้อย่างชัดเจน)

>>> Dog.say_hello(d)
Hello, my name is dang

การตั้งชื่ออาร์กิวเมนต์แรกของเมท็อดที่อ้างถึงวัตถุโดยธรรมเนียมแล้วนิยมตั้งว่า self อย่างไรก็ตาม เราสามารถใช้ชื่ออะไรก็ได้ อาร์กิวเมนต์ดังกล่าวจะอ้างไปถึงวัตถุที่เรียกเมท็อดนั้นเช่นเดียวกัน